
De
bombo legüero is
een typisch creools Argentijns instrument, geïntroduceerd in de tijd
van de Spaanse verovering. Het donkere geluid van de bombo draagt
ver en hij werd gebruikt in het Andesgebergte om te waarschuwen als
de vijand in aantocht was. De bombo zou ontstaan zijn in de
provincie Santiago del Estero, waar nu nog de beste bombo's worden
gemaakt (foto rechts). Hij wordt in het hele land, en ook wel in
andere Zuid-Amerikaanse landen, gebruikt.
De romp van de bombo wordt gemaakt van een uitgeholde boomstam, wat
al aangeeft dat hij oorspronkelijk niet uit het hooggebergte komt,
omdat daar immers geen bomen groeien. Eén of beide open zijden
worden met een dierenvel bespannen. Voor deze membraan wordt meestal
huid van een koe, geit, schaap of een guanaco (Andeskameel)
gebruikt. Het membraan wordt op zijn plaats gehouden door dunne
spanringen met daaromheen grotere afdekringen. Het wordt op spanning
gebracht door leren riemen meer of minder naar elkaar toe te
schuiven. Tegenwoordig wordt in plaats van leer vaak stevig touw
gebruikt, dat minder kwetsbaar is.
De bombo wordt gewoonlijk bespeeld met twee stokken: één van alleen
hout en één met een met leer beklede top. Hij geeft drie
basiseffecten: Een slag in het midden van de membraan (donker
geluid), meer aan de zijkant (lichter) en tegen de houten rand
(scherp).
bombo basistechniek en gebruik in Argentijnse folklore door
Pablo Cruz

De in 2004 overleden Argentijnse bombospeler Domingo Cura (foto
links met
Ariel Ramírez) werd in Zuid-Amerika gezien als de 'keizer
van de bombo'. Hij bespeelde de bombo al bij de eerste opname van de
Misa Criolla met Los Fronterizos en later op de cd's met José Carreras en
met Javier Rodríguez.
Ariel Ramírez gebruikt de bombo in bijna alle delen van de Misa
Criolla , onder andere in het begin van het Kyrie als introductie
voor de Andesritmes vidala en baguala. De bombo wordt bezongen in de
Misa por la Paz y la Justicia. In verschillende arrangementen van
zijn werk worden ook de andere genoemde percussie-instrumenten
gebruikt.

El Nacimiento uit Navidad Nuestra van Ariel Ramírez, Leiden
2003, bombo en stem:
Javier Rodríguez (foto rechts).
De mis pagos,
chacareravan Julio Argentino Jerez, bombo Domingo Cura, zang Javier
Rodríguez, piano Ariel Ramírez
La Boliviana door Domingo Cura (bombo's), Cacho Tirao (gitaar)
en Leo Carabajal (quena)
Bombo in Nederland
In Nederland worden bombo's gemaakt door Marco Lopez in
Groningen. Pas op: de diepe klank gaat makkelijk verloren door ons
vochtige klimaat, vooral als je hem niet veel gebruikt. Om hem te
'reanimeren' kun je hem in een flinke zomerzon zetten en als die er
niet is een paar dagen met het vel dichtbij een warme radiator. En
blijven trommelen dus.
Zoek je een ervaren bombospeler? Er wonen er een aantal in
Nederland, zoals
Orlando Miño (Ar),
Enrique Firpi
(Ur),
Renato Freijgang (Chili) en
Judien Luinenburg (Nl)