Blaasinstrumenten in Argentinië

De blaasinstrumenten die in de Argentijnse folkloremuziek gebruikt worden zijn vaak van Indiaanse oorsprong. Daarnaast worden instrumenten gebruikt die we ook in Europa kennen zoals dwarsfluit en klarinet. Deze worden hier niet besproken.

Ariel Ramírez gebruikt de quena en de siku in de Misa Criolla in het Gloria, al werden ze in de eerste partituur van de mis niet genoemd. In de Misa por la Paz y la Justicia worden beide instrumenten als eerste instrumenten genoemd in Psalm 150 en de quena klinkt daar ook als eerste Andes-instrument. In de cd van de Misa Criolla met Javier Rodríguez begint het Kyrie met de erke. Raul Olarte (foto) was jarenlang de vaste fluitist in de groep van Ariel Ramírez.
Gloria uit de Misa Criolla van Ariel Ramírez, yaraví en carnavalito gezongen door Javier Rodríguez, quena en siku: Diego Clemente

Quena
De quena is een rechte fluit, van bijvoorbeeld uitgeholde bamboe, zonder mondstuk. Het is het meest gebruikte blaasinstrument en stamt uit de tijd vóór de Inca's.  De klank is heser dan die van onze blokfluit, maar helderder dan die van de siku. De quena begeleidde de hit die Simon en Garfunkel in de zestiger jaren van de vorige eeuw hadden met ‘El condor pasa’. Lees meer ...
Juana Azurduy uit Mujeres Argentinas van Ariel Ramírez, gezongen door Javier Rodríguez, quena Álvaro Pinto (live Breda 2003)
Salmo 150 uit Misa por la Paz y la Justicia, CD Misa por la Paz y la Justicia, quena Diego Cortez (2010), zang Javier Rodríguez

Siku
De siku is de Indiaanse panfluit: holle bamboestengels, van groot naar klein naast elkaar met bandjes bij elkaar gehouden. Om het instrument te bespelen heb je twee fluiten nodig om het hele scala aan benodigde klanken te kunnen gebruiken. Lees meer ...
Los Reyes Magos uit Navidad Nuestra, siku gespeeld door Roberto Callisaya van Yatiyaña, zang Javier Rodríguez en Coro Encanto, Rotterdam 2004   

Pifilca
De pifilca (pifüllka) is een ééntonige fluit, die gebruikt wordt in Patagonië bij de Mapuches. Het bestaat uit een rond stuk hout, dat wordt uitgehold, waarbij de onderkant gesloten blijft. In plaats van hout wordt soms bot of steen gebruikt.

Sentir vivir, moderne Mapuchemuziek met in begin een kull kull (zie onder) en verderop een pifilca

Erke en andere hoorns
De erke (erque, ook wel 'hoorn' of quepa) is een grote hoorn, die op een stuk riet wordt gezet van verschillende lengte, enigszins vergelijkbaar met een Europese alpenhoorn. Hij wordt gebruikt in het noorden van Argentinië en Bolivia, vaak nog voor religieuze doeleinden. Varianten zie je bij de Mapuchestammen in Patagonië. Lees meer ..
begin Kyrie uit de Misa Criolla (CD Misa Criolla/algo+) van Javier Rodríguez: erke en huancara (grote caja, houten trom)