Ritme en percussie zijn de belangrijkste elementen van de Zuid-Amerikaanse muziek. Je vindt hierin de invloeden uit Afrika en Spanje terug. Niet alleen met trommels kun je ritmische effecten bereiken, maar ook met een gitaar en in de tango zelfs viool. lees meer ..
Daarnaast heb 'ritsel-  en rammel-instrum 'zelfklinkers' of idiofonen. Bijna al deze instrumenten kunnen gebruikt worden in de koorwerken van Ramírez en bij veel volksmuziek in het algemeen.

Rammelen met een doosje
Alles wat kleine stukjes binnen een groter omhulsel heeft kan gebruikt worden als percussieinstrument. Dan kan iets uit de natuur zijn: zaden in een gedroogde peul of een calebas, maar ook gemaakt: rijstkorrels in een stuk dichtgemaakte bamboe of in een houten bal met handvat (maracas).
palo de lluvia         lees meer...

Tegen elkaar slaan
Lepels of schoteltjes tegen elkaar aan tikken geeft een heel verschillend effect. De claves, twee houten stokjes, zijn er speciaal voor gemaakt. Je kunt ook een hele bundel van iets tegen elkaar aan slaan, zoals een bundel geitennagels. Of een stokje tegen een triangel en een hand tegen een tamboerijn. Pezuñas      lees meer ...

Raspen of wrijven
Vooral in Midden Amerika worden instrumenten gebruikt, die geluid maken door een raspende beweging. De calebas wordt gebruikt om een güiro te maken. Met een stokje ga je langs ribbels die aan één kant van de calebas zijn gemaakt.
Over een hol voorwerp wrijven geeft een mysterieus geluid, zoals bij de udu. lees meer ...

Tikken op hout
Houten blokken met trommelstok kunnen ook in percussie gebruikt worden, zoals temple blocks (cocos)  en de caja china (woodblock). Bij beide instrumenten is een overlangse gleuf in een houtblok gemaakt om meer geluid te genereren. Bij temple blocks worden er meerdere, vaak 5, naast elkaar gebruikt, de caja china staat gewoonlijk op zichzelf. Ramírez gebruikt temple blocks in het Gloria van de Misa por la Paz y la Justicia.
temple blocks en woodblocks

castagnettes